Ελευρωπαΐνη

Ελευρωπαΐνη

Η ελευρωπαΐνη (oleuropein) είναι μια πικρή ουσία που ανήκει στις πολυφαινόλες. Είναι η πιο σημαντική πολυφαινόλη και υπάρχει στον καρπό και στα φύλλα της ελιάς.

Η περιεκτικότητα σε ελευρωπαΐνη είναι μεγαλύτερη στους άγουρους καρπούς της ελιάς και σε αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η πικρή γεύση τους.

Για να εξαλειφθεί ή να μειωθεί η «πικρίλα» από τις ελιές χρησιμοποιούνται διάφοροι τρόποι όπως π.χ. όταν μουλιάζουν σε νερό, άλμη, ξύδι κ.α.

Στο λάδι αφαιρούνται μερικώς με τη χρήση κρύου νερού και χάνεται εντελώς με τη χρήση ζεστού νερού κατά την ελαιοποίηση. 

Θεωρώντας την ελευρωπαΐνη ως μία πολύ χρήσιμη πολυφαινόλη θα λέγαμε τη χρησιμότερη, επεξεργαζόμαστε πάντα τον ελαιοκαρπό χωρίς νερό και χωρίς θερμοκρασία, παντελώς ΨΥΧΡΑ.

Η περιεκτικότητα ελευρωπαΐνης στην αγριελιά είναι πολλαπλάσια από τις άλλες ελιές, αυτό το καταλαβαίνουμε από την πολύ δυνατή πικρίλα που έχει η αγριελιά.

Η υψηλή συγκέντρωση σε ελευρωπαΐνη μας δίνει μια φρουτώδη, πικάντικη αλλά και πικρή γεύση, που δεν αποτελεί μειονέκτημα αλλά προτέρημα, και την οποία θα πρέπει να αναζητάμε.

Η ελευρωπαΐνη και ο ρόλος της στην υγεία.

Η ελευρωπαΐνη ανακαλύφθηκε το 1908 και ονομάστηκε έτσι από το επιστημονικό όνομα της ελιάς (Olea europea). Tο 1960 βρέθηκε ότι το μόριό της αποτελείται από γλυκόζη, υδροξυτυροσόλη (μια φαινολική ουσία) και ελενολικό οξύ (elenolic acid), το τελευταίο μάλιστα προτάθηκε τα επόμενα χρόνια ως φάρμακο κατά της υπέρτασης.

Υπάρχει μεγάλος αριθμός μελετών γύρω από τις ενδεχόμενες ευεργετικές ιδιότητες της ελευρωπαΐνης στην ανθρώπινη υγεία. H ουσία αυτή έχει επίσης ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.

Μια πρόσφατη μελέτη υπέδειξε έναν μηχανισμό με τον οποίο η ελευρωπαΐνη μειώνει την αρτηριακή πίεση. Διαπιστώθηκε ότι προστατεύει τον υποθάλαμο του εγκεφάλου από το οξειδωτικό στρες βελτιώνοντας τη λειτουργία των μιτοχονδρίων. Τα αποτελέσματα είναι εμφανή τόσο πριν εμφανιστεί η υπέρταση όσο και μετά, άρα η ελευρωπαΐνη είναι μια πολλά υποσχόμενη ουσία για την πρόληψη και τη θεραπεία της υπέρτασης.

Εκτός από την υπέρταση, έχει φανεί ότι η ελευρωπαΐνη έχει καρδιοπροστατευτικές, αντικαρκινικές, και νευροπροστατευτικές ιδιότητες. Κατά αυτό τον τρόπο φαίνεται να έχει επίσης θεραπευτικές δυνατότητες για μια ευρύτερη ποικιλία διαταραχών. H ελευρωπαΐνη βοηθά το σώμα να εκκρίνει περισσότερη ινσουλίνη και εξουδετερώνει ένα επιβλαβές μόριο που ονομάζεται αμυλίνη το οποίο υπερπαράγεται στην περίπτωση του διαβήτη.

H ελευρωπαΐνη είναι άφθονη στον πράσινο καρπό και μπορεί να φτάνει ακόμη και το 14% του ξηρού βάρους ενώ είναι ακόμη περισσότερη στην αγριελιά. Στις μαύρες ελιές, η συγκέντρωσή της μειώνεται γρήγορα κατά την ωρίμανση και σε ορισμένες ποικιλίες μπορεί ακόμη να πέσει και στο μηδέν όταν η ελιά γίνει εντελώς μαύρη.

Οι κύριες φαινολικές ενώσεις, η υδροξυτυροσόλη και η ελαιοευρωπαΐνη, που δίνουν στο άθερμο αγριέλαιο και το άθερμο αγουρέλαιο, την πικρή, πικάντικη γεύση του, έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση τόσο in vivo όσο και in vitro. Η ελαιοευρωπαΐνη απορροφάται άμεσα μετά την δια του στόματος χορήγηση.

Πολλές επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως η ελαιοευρωπαΐνη στο  άθερμο αγουρέλαιο συνδέεται με χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης αθηροσκλήρωσης, καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς και ορισμένων μορφών καρκίνου.

Οι φαρμακολογικές ιδιότητες της ελαιοευρωπαΐνης επιγραμματικά είναι οι ακόλουθες:

➤ αντιοξειδωτική,

➤ αντιφλεγμονώδη

➤ αντι-αθηρογενής

➤ αντί-καρκινική

➤ αντί-μικροβιακή

➤ αντιική

Από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα έχουν γίνει πολλές ιατρικές μελέτες για τη ευεργετική δράση της ελαιοευρωπαΐνης και την επίδρασή της στην ανθρώπινη υγεία.

***Η μεγάλη περιεκτικότητα σε ελευρωπαΐνη  μπορεί να επιδεινώνει την κατάσταση στα άτομα που έχουν ήδη χαμηλή αρτηριακή πίεση.